TENERYFA - ARCHIPELAG WYSP KANARYJSKICH



POŁOŻENIE TENERYFY
Teneryfa (hiszp. Tenerife) – należąca do Hiszpanii wyspa na Oceanie Atlantyckim, będąca częścią archipelagu i regionu Wyspy Kanaryjskie.
Leży nieopodal północno-zachodnich wybrzeży Afryki, wraz z archipelagiem zaliczana jest do Makaronezji. Teneryfa znajduje się pomiędzy 28° a 29° N i 16° a 17° W,
na północ od Zwrotnika Raka. Zajmuje centralne miejsce między wyspami archipelagu: Gran Canaria na wschodzie oraz La Gomera i La Palma na zachodzie.
Leży około 300 km od kontynentu afrykańskiego (Maroka i Sahary Zachodniej) oraz około 1000 km od Półwyspu Iberyjskiego (Hiszpanii i Portugalii kontynentalnej).


HISTORIA TENERYFY

Legenda głosi, że Teneryfa jest pozostałością zaginionej Atlantydy. Niepotwierdzone hipotezy datują pierwsze osadnictwo na XII wiek p.n.e.
Badania archeologiczne i analizy radiowęglowe wskazują, że ludzie przybyli na Teneryfę około 200 roku p.n.e. Do 1402 roku, czyli do przybycia
na wyspy Hiszpanów, była ona zamieszkana przez Guanczów (nazwa nadana przez Hiszpanów). Mieli oni jasną cerę i włosy oraz niebieskie oczy.
W świetle ostatnich badań byli ludem pochodzenia berberyjskiego, a poprzednie hipotezy o pochodzeniu celtyckim lub że byli potomkami
wikingów, nie zostały potwierdzone. Guanczowie podzielili wyspę na 10 okręgów administracyjnych – królestw. 12 grudnia 1495 roku w bitwie
pod Acentejo Guanczowie zostali pokonani przez hiszpańskich konkwistadorów i ulegli eksterminacji lub zostali wywiezieni do Europy jako
niewolnicy. Resztki rdzennych mieszkańców szybko się zasymilowały i przeszły na katolicyzm, a ich język poszedł w zapomnienie.
Hiszpanie założyli miasto La Laguna – pierwszą stolicą wyspy (do roku 1723). Lokalizacja w głębi wyspy podyktowana była względami
bezpieczeństwa, gdyż wybrzeża nękane były przez angielskich piratów. Wysokie opady zapewniały zaopatrzenie w słodką wodę.

FLORA I FAUNA

Teneryfa pomimo niewielkiej powierzchni ma zróżnicowana faunę i florę. Wynika to z różnorodności mikroklimatów.
Flora na wyspie liczy około 1400 gatunków, w tym 200 gatunków endemicznych Wysp Kanaryjskich, z czego 140 występuje tylko i wyłącznie na Teneryfie.
Fauna obejmuje około 400 gatunków ryb, 56 gatunków ptaków, 5 gatunków gadów, 2 gatunki płazów, 13 gatunków ssaków lądowych i kilka tysięcy gatunków bezkręgowców.
Faunę i szatę roślinną Teneryfy można podzielić na 6 głównych obszarów, które są związane z wysokością.


KLIMAT

Teneryfa jest w strefie klimatu subtropikalnego[8], w części przybrzeżnej – typu półpustynnego i pustynnego, w głębi lądu – śródziemnomorskiego.
Na klimat mają istotny wpływ dwa prądy morskie: Golfstrom (cieplejszy) i Kanaryjski (chłodniejszy), które powodują wahania temperatury oceanu od 19 do 24 °C.
Mimo niewielkiej powierzchni klimat jest zróżnicowany w wyniku przedzielenia wyspy przez wysokie pasmo górskie. Północno-wschodnie wybrzeże ma klimat z częstszymi
mgłami i nieco większymi opadami niż południowe.
Wraz ze wzrostem wysokości średnie temperatury spadają, a ilość opadów wzrasta. Pomimo niewielkiej odległości pomiędzy położonymi w górach
miejscowościami a wybrzeżem występują duże różnice temperatur (nawet ponad 10 °C) oraz w opadach.
W okresie zimowym krater Pico del Teide często pokrywa śnieg. Szata roślinna północno-wschodniej części wyspy jest zielona i są dobre warunki dla rolnictwa,
część południowo-zachodnia jest uboga w szatę roślinną. W wyższych partiach wyspy rośnie sosna kanaryjska o długich, miękkich igłach, mająca zdolność wchłania wody z mgły.

GEOLOGIA

Teneryfa jest wyspą pochodzenia wulkanicznego. Powstawała w kilku etapach. Pierwszy szacuje się na około 30 mln lat temu w oligocenie,
kiedy z dna Atlantyku rozpoczęła wydobywać się lawa tworząc wzniesienia
z których powstały Wyspy Kanaryjskie. Kolejny okres rozpoczął się ok. 7 mln lat temu w miocenie. Ponad powierzchnię wystawały wówczas masywy Adeje, Anaga i Teno.
Na kolejnych etapach głównym elementem kształtującym teren była erozja
oraz budowanie się centralnej części Teneryfy poprzez liczne erupcje. W ten sposób powstał najwyższy szczyt Hiszpanii Pico del Teide (3718 m n.p.m.).

TURYSTYKA

Teneryfa jest jednym z głównych ośrodków turystycznych świata. Turystyka generuje około 60% PKB Teneryfy.
W 2005 na Wyspy Kanaryjskie przybyło 9 276 963 turystów, z czego około 1/3 (3 442 787) na Teneryfę (nie licząc turystów z innych części Hiszpanii, dodatkowo około 30%).
Według sprawozdania Kanaryjskiego Centrum Statystycznego (ISTAC) najwięcej turystów pochodziło z Wielkiej Brytanii – 1 600 000.
Na drugim miejscu byli turyści z Niemiec, później Belgii, Holandii, Szwecji, Finlandii, Danii, Norwegii, Włoch, Francji, Austrii, Irlandii i Szwajcarii.
Teneryfa należy do nielicznych ośrodków turystycznych świata, w których sezon trwa cały rok.